İkizden ikize transfüzyon sendromu tek plasentaya sahip (monokoryonik) ikiz gebeliklerde ortaya çıkan bir sorundur. Tek plasentadan çıkan ve her iki bebeğin ihtiyaçlarını karşılayan plasenta kaynaklı damarların arasında bağlantılar olması durumunda bir bebeğin kalbi tarafından pompalanan kan (donör fetus) diğer bebege (recipient) geçebilmektedir. Sorun ilk defa Alman Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Friedrich Schatz (1841–1920) ve Austuryalı Anatomist Joseph Hyrtl (1810–1894) tarafından plasental damarlara boya enjeksiyonu yapılarak tanımlanmış ve 1886 yılında bilimsel dergide yayımlanmıştır. Yani hastalık yüz yıldan daha uzun süredir bilinmektedir.

Görsel-1: İkizden İkize Transfüzyon Sendromu olgusunda plasental vasküler bağlantıların boya ile realize edilmiş anatomik yapısı (ResearchGate.com’dan modifiye edilmiştir).

Bir bebeğin pompaladığı kanın sürekli olarak diğer bebeğe geçmesi kan veren (donör) bebekte kansızlık (anemi), gelişme geriliği ve amniyon sıvısının azlığına (oligohidramniyoz) neden olurken; kan alan (recipient) fetüste de kan hacminde artış (hipervolemi), amniyon sıvısının fazlalığı (polihidramniyoz) ve kilo olarak iri olmasına neden olmaktadır. Eğer bu duruma müdahale edilmezse ilerleyen süreçte kan kaybeden fetüs anemiye bağlı, kan alan fetüs de aşırı kan hacmi yüklenmesine bağlı kalp yetmezliği nedeniyle kaybedilmektedir. Bebeklerden birinin kaybedilmesi sorunu daha da kötüleştirmekte ve diğer bebeğin ölümü ya da ağır sakatlığı söz konusu olabilmektedir. Müdahale edilmeyen ikizden ikize transfüzyon sendromlarında bebeklerin ölüm riski %70 ile %100 civarında bildirilmektedir.

İkizden İkize Transfüzyon Nasıl Gerçekleşir?

İkizden ikize transfüzyon sendromu olgularında önceleri kan alan fetüsün amniyon sıvısının fazla olması ve bu durumun da erken doğuma neden olması nedeniyle amniyon sıvısı boşaltılarak tedavi uygulanmaya çalışılmıştır. Benzer şekilde iki fetüsü ayıran amniyon zarının delinerek amniyon sıvısı fazla olan fetüsün sıvısının az olan fetus alanına geçmesi ile de tedaviler denenmiştir. Bu tedavilerin (amniyoreduksiyon ve amniyodrenaj) kısıtlı yararları gösterilse de altta yatan temel sorunu (bir fetüsün kanının diğerine geçmesi) engelleyemediği için yeni tedavi arayışları devam etmiştir.

Günümüzde ikizden ikize transfüzyon sendromu (TTTS) olgularının tedavisinde fetoskopi (fetüsün endoskopik kamera ile görüntülenmesi) ve beraberinde bir bebekten diğer bebeğe geçen kan damarlarının görülerek bağlantıların lazer ile ortadan kaldırılması (lazer fotokoagulasyon) uygulamaları esas tedavi seçeneği olarak kullanılmaktadır. Fetoskopik lazer uygulamaları şu an için dünyada kabul edilen ve uygulanan esas tedavi modalitesidir ve bu uygulamalar ile hem tek bebek hem de her iki bebeğin hayatta kalma şansları arttırılabilmiş ve bebeklerde nörolojik hasar oluşum ihtimali azaltılabilmiştir. Şu an için hiç tedavi etmemekten ve eskiden uygulanan amniyodrenaj vb. den üstün olduğu bilinmektedir ve dünyada uygulanan birincil tedavi yöntemidir.

Fetoskopik lazer uygulamaları ile her ne kadar bebeklerin hayatta kalma şansları artırılmış ve nörolojik hasar ihtimali azaltılabilmiş olsa da, bu uygulamaların oluşturabileceği TAPS (Twin Anemi Polisitemi Sendromu) vb. gibi sorunların olabileceği her işlemden sonra mutlak başarının gerçekleşmeyeceği akılda bulundurulmalıdır.