Yumurtalık kistleri anne karnındaki fetal dönemden menopoz sonrası döneme kadar yani kadın hayatının her döneminde rastlanılan tümörlerdir. Gerçek sıkılığı tam bilinmemekle birlikte tarama çalışmaları kadınların yaklaşık % 7’sinde yumurtalık (over) kisti görüldüğünü bildirmektedir. Bir kadının hayat boyu yumurtalık kanseri olma ihtimali de yaklaşık 1/60 yani yüzde 1.7 civarında hesaplanmıştır. Yumurtalık (Over) kistlerinin oluşum mekanizmaları bir şekilde kistlerin karakteri ile ilişkilidir. Bazı kistler fonksiyonel kistler olup hormonal mekanizmalar ile ilişkili iken diğerleri neoplastik (kendi kendine büyüyen) karakterdedir. Kist kavramı her ne kadar içi sıvı materyal ile dolu kese gibi tanımlansa da iyi huylu olan kistlerden kötü huylu ve hatta yayılmacı kötü huylu hücreler içeren kistlere kadar uzanan geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır.

Yumurtalık Kisti Tanısı Nasıl Konulur?

Yumurtalık (Over) kistlerinin tanısı bazen karında şişlik kasık ağrısı vb. şikayetler ile gelen bazen de tesadüfen başka bir şikayet ile gelen kadınlarda yapılan ultrasonografi tetkiki ile konulmaktadır. 

Görsel-1: Normal kist ve yumurtalık kisti.

Yine bazen başka nedenlerle yapılan manyetik rezonans (MR) ya da bilgisayarlı tomografi (BT) ile de tesadüfen tanınan yumurtalık (over) kistleri bulunmaktadır.Nadir de olsa gebelik kontrolleri sırasında tesadüfen görülen over kistleri ile de karşılaşılabilmektedir.

Yumurtalık (Over) Kistleri Zararlı Mıdır?

Yumurtalık (Over) kistleri sadece kist varlığından ya da kistin karakterinden kaynaklanan nedenlerle sorunlara neden olabilirler. Kistler kötü huylu olmasa bile bazen yırtılarak (rüptür) ya da yumurtalığı kendi etrafında döndürüp kanlanmasını bozarak (torsiyon) hastalarda ağrı ve acil ameliyat zorunluluğuna neden olabilirler. Müdahale edilmezse hem kişinin kendisi hem de yumurtalık için olumsuz sonuçlar bu şekilde ortaya çıkabilmektedir (Video 1’de laparoskopik cerrahi ile tedavi ettiğimiz bir gebelikte over kisti resmi sunulmuştur).

Video-1: Yumurtalık kistleri.

Yumurtalık (Over) kistleri yukarıda bahsedilen rüptür (yırtılma) ve torsiyon (kendi etrafında yumurtalığı döndürme) gibi genel sorunlardan başka içerisinde taşıdıkları hücrelerin karakterlerine bağlı olarak da sorunlara neden olabilirler. Eğer bu kistlerin içerisinde kötü huylu olanlar mevcut ise bu durumda lokal ya da vücudun diğer uzak bölgelerine yayılabilen tümörler olarak karşımıza çıkarlar.

Yumurtalık (Over) Kistlerinin İyi ya da Kötü Huylu Oldukları Anlaşılabilir Mi?

Üreme çağındaki yumurtalık (over) kistlerinin genellikle çoğu iyi huyludurlar. Ameliyat etmeden ve patolojiye göndermeden bir over kistinin kötü ya da iyi huylu olduğunu kesin olarak söylemek zordur. İçerisinde çıkıntılar (papiller yapı) bulunduran, beraberinde karın içi serbest sıvı (asit) olan, yine içerisinde bölmeler (septa) bulunduran, her iki yumurtalıkta da var olan kistler potansiyel olarak bu özellikleri bulundurmayan kistlere göre daha çok kötü huylu olma potansiyeline sahiptirler. Yine de kistler çıkartılıp patolojiye gönderilmeden kesin olarak iyi ya da kötü huylu oldukları anlaşılamaz.

Yumurtalık (Over) Kistleri Nasıl Tedavi Edilir?