Gebelik süreci, sağlıklı bireylerin doğması için doğru öğrenilmesi gereken bir süreçtir. Sürecin doğru öğrenilmesi, ebeveynlerin sorularına yanıt almasını sağlarken, farklılaşan dönemlerde ne yapmaları gerektiği konularında da bilgili ve rahat olmalarına katkı sağlayacaktır.

Sağlıklı bir gebelik için her geçen gün, hafta ve ayda bebeğin durumunu iyi bilmek gerekiyor. Sağlıklı ve sorunsuz gebelik düzenli beslenme, düzenli uyku, düzenli yaşamı gerektirdiği kadar doğru bilgiyi de gerektirmektedir.

Gebelik süreci, her biri 13 haftadan oluşan 3 döneme ayrılır. Bu dönemler trimester olarak adlandırılır. Birinci trimester yani ilk üç aylık dönem bebeğin organ gelişiminin tamamlandığı ve annenin hamilelik sürecine uyum sağlamaya çalıştığı dönemdir. İkinci trimester dönemi bebeğin gelişimini sürdürdüğü ve annenin rahat bir hamilelik geçirdiği dönemdir. Üçüncü ve son trimester ise anne için sıkıntıların yeniden başladığı bebeğin ise anne karnında gelişimini tamamladığı dönemdir.

Görsel-1: Gebelik sürecinde bebek gelişimi

Uzmanlara göre gebeliğin başlangıcı son adet tarihinin ilk günü olarak kabul edilir. Gebelik normal şartlarda 40 hafta (9 ay 10 gün ) sürer. Son adet kanamasından sonra olgunlaşan yumurta ortalama 11-21. günler arasında rahim kanalı içine girer ve sperm ile karşılaşırsa döllenme (spermin yumurta içine girerek genetik bilgileri aktarması) gerçekleşir.

1.Ay – Embriyo Mükemmel Başlangıç

Embriyo halini alan döllenmiş yumurta, fallop tüpleri yoluyla hareket ederek rahim içine yerleşir. Embriyonun rahim içine yerleşmesine implantasyon denir. Bu dönemde bebek blastosit adı verilen top biçiminde rahim duvarına tutunmuştur. Bebeğin beslenmesini sağlayacak plasentanın oluştuğu bu dönemin sonunda bebeğin boyu 1-2 mm civarındadır. Gebelik testi sonucu annenin hamile olduğu anlaşılır. İlk ayda yapılan ultrasonografide gebelik izlenmeyebilir. Embriyo en erken 5-6. haftasında görüntülenebilir.

Sürekli şekilde gelişen embriyoda organlar gelişmeye başlar. Ayın sonuna doğru beynin üç önemli kısmı oluşmaya başlar. Kalp oluşur. Gözler, kulaklar, sindirim sistemi oluşmaya başlar. Omurga oluşmuştur.

2.Ay – Organlar Hızla Gelişmekte

Başı gövdesinde büyüktür. Beyni, gelişimini sürdüren ve şeffaf olan kafatası içinde hızla büyümesini sürdürmektedir. Plasenta ve embriyoda ilk kan damarları oluşur. Dolaşım sistemi gelişimini sürdürür. Kalbi, henüz sesi duyulmasa da kan pompalar.

Organlarının yerleri belirmeye başlar. Kolları, elleri, bacakları ve ayakları şekil alır ve belirginleşir. Göz kapakları oluşmaya, kulakları, üst dudağı ve burun ucu şekil almaya başlar. Gelişen parmakları perdelidir.

Mide, bağırsak ve böbrek gibi iç organlar gelişimini sürdürmektedir. Akciğer oluşmaya başlamıştır.

Cinsel organlar gelişirken cinsiyetini öğrenmek için çok erkendir.

3.Ay – Fetüs Dönemi

Gebeliğin ilk 10 haftasında emriyo, radyasyon, ilaç, toksik maddeler ve enfeksiyona karşı çok duyarlıdır. Annenin gebeliğin her döneminde dikkatli olması gerekirken bu dönemde daha çok dikkatli olmalıdır.

10-12. haftadan itibaren embriyo, bebeğe benzemeye başladığı için fetüs olarak adlandırılmaya başlanır.

Yaşamsal organlar oluşumuna ve gelişimine devam eder. Fetüsün büyümesi hızlanır. Safra kesesi, pankreası ve makatı oluşur. Üreme organları hızla gelişir.

12.haftada böbrekleri daha iyi çalışan embriyo, idrar üretmeye başlar ve üretilen idrar, amniyon sıvısı içine boşalarak sıvının devamlılığı sağlanır. Şekle giren göz kapakları kapalıdır. Perdeli olan el ve ayak parmakları birbirinden ayrılır. Bazı küçük hareketleri gerçekleştirmeye başlar. Diş tomurcukları oluşmaya başlamıştır ve beyni hızla gelişimini sürdürmektedir.

3.ayın sonunda yaklaşık 12 cm boya ve 100 gr ağırlığa ulaşır.

4.Ay – Cinsiyeti Görülebilir

4.ayla birlikte anne ve bebek için ilk trimester dönemi riskleri atlatılmış olur.

Ebeveynler bebeğin cinsiyetini 14.haftadan itibaren öğrenebilirler. Ultrason ile bakıldığında hareketler daha önceki haftalarda görülebilse de fetüsün hareketleri anne tarafından 16. ve 20. haftalar arasında fark edilebilir.

Üreme, kas ve iskelet sistemleri gelişmeye devam eder. Sık sık hıçkırık nöbetleri geçirir. Yüzü çok belirgin hale gelmiştir. Tırnakları oluşmaya başlamış ve parmak emme hareketlerine başlamıştır.

Ayın sonuna doğru portakal büyüklüğüne gelmiştir. 4. ayın sonunda yaklaşık 16 cm boya ve 300 gr ağırlığa ulaşır.

5.Ay – Yoğun Kemik Gelişimi ve Hareketlenme

Gelişimin kemiklerde yoğunlaştığı dönemdir. Çok hareketlidir ve tekme atma, dönme ve yer değiştirme hareketlerini yapar. İnce saçları çıkmıştır. Cildi, koruyucu “verniks kazeoza” deniien yağlı bir tabaka ile kaplıdır. Beyin kulak bağlantısının gerçekleştiği dönem olduğu için sesleri duymaya başlar.

6.Ay – Tat Alma Duyusu Gelişir

Fetüs hızla kilo alır. Tat alma duyusu gelişme kaydeder. Dilinde tat alma tomurcukları çıkmaya başladığı için tatlı, acı, ekşi tatları ayırt edebilme potansiyeli oluşur.

Kemik iliği kan hücresi üretmeye başlar.

7.Ay – Kapalı Gözlerin Açılışı

Beyni iyice gelişmiş ve bir yetişkin beyni şeklini almıştır. Parmak emmek düzenli yaptığı aktiviteler arasında yer almaktadır. Akciğer ve karaciğer gelişimi devam etmektedir. Kapalı gözleri 7. ayın sonunda açılıp kapanmaya başlar. Düzenli bir şekilde uyuyup uyanır.

8.Ay – Dış Dünyaya Son Hazırlık

Duyu organları iyice gelişmiştir. Çevredeki seslere karşı duyarlıdırlar. Hızla kilo alır. Beyni daha fazla olgunlaşır. Vücut fonksiyonları üzerinde büyük kontrol yeteneği kazanmıştır. Rahimde çok yer kapladığı için önceki dönemlere göre hareketlilikleri azalır.

9.Ay – Doğuma Hazır

Bebeğin gelişimini tamamladığı ve doğuma hazır olduğu dönemdir. Boyu 50 cm, kilosu ise 3000 gr civarındadır.

Yukarıda sayılan dönemler de rahat bir gebelik tablosu isteniyorsa doktorunuz en doğru bilgileri size sağlayacaktır. Doktorunuzun bilgilendirmeleri doğrultusunda sorunsuz bir gebelik dönemi geçirebilirsiniz.